Badanie USG, zwane również ultrasonografią, najczęściej kojarzymy z kontrolą rozwoju płodu. Jest to jednak metoda diagnostyczna wykorzystywana na szeroką skalę w medycynie ze względu na bezpieczeństwo oraz wysoki stopień dokładności wyników.
Fale ultradźwiękowe przenikają przez tkanki naszego organizmu, pozwalając zobrazować stan narządów wewnętrznych, ich ułożenie, wielkość i kształt, a także zlokalizować ewentualne zmiany patologiczne, które pojawiły się w ich obrębie. Ultrasonograf pozwala ponadto kontrolować przebieg innych zabiegów, takich jak na przykład biopsje. Ile trwa badanie USG, jak się je przeprowadza oraz jak się do niego przygotować?
USG – podstawowe badanie diagnostyczne
USG zalicza się do podstawowych badań diagnostycznych ze względu na swoją bezinwazyjność, bezbolesność oraz dokładność, która wynosi nawet 0,1 milimetra. Z tego względu może być wykonywane wielokrotnie, a ponadto nie ma ograniczeń co do częstotliwości jego przeprowadzania.
Nie istnieją również przeciwwskazania do jego wykonania, dlatego USG jest tak popularną metodą diagnostyczną, którą stosuje się już od lat 60. ubiegłego wieku. Procedurze mogą się poddać osoby dorosłe i starsze, dzieci, a także kobiety w ciąży.
Czym jest badanie USG?
Badanie USG przebiega z wykorzystaniem ultrasonografu. Przyrząd ten emituje fale ultradźwiękowe, które przenikają przez tkanki, a następnie są odbijane przez strukturę narządów, pozwalając na ich zobrazowanie. Za pomocą tej metody możemy poznać zarówno wygląd struktur położonych płytko, jak i tych znajdujących się głębiej, choć w drugim przypadku nierzadko musimy się liczyć z niską rozdzielczością.
Wygląd narządów wewnętrznych poznajemy dzięki specjalnej głowicy. Ten element przetwarza fale akustyczne na elektryczne, które składają się na obraz wyświetlany następnie na monitorze.
Rodzaje badań USG
Za pomocą USG możemy zbadać różne narządy naszego organizmu. Najczęściej ocenia się stan jamy brzusznej, jednak nie brakuje zastosowań w innych obszarach ciała. Lekarze decydują się na jego wykonanie między innymi w przypadku konieczności oceny stawów, dróg moczowych, oczu, jąder, prostaty, piersi, tarczycy, trzustki, nerki, wątroby, serca czy węzłów chłonnych. Wykonuje się również USG ginekologiczne oraz naczyniowe, nazywane także USG Dopplerowskim.
Warto wiedzieć, że ultradźwięki, czyli fale akustyczne o wysokiej częstotliwości, nie są jednak w stanie przeniknąć przez tkankę kostną oraz powietrze znajdujące się w płucach i przewodzie pokarmowym. Z tego powodu w niektórych przypadkach zachodzi konieczność zastosowania innych metod diagnostycznych, takich jak chociażby rezonans magnetyczny.
Badanie USG może zostać wykonane zarówno przez powłoki ciała, jak i poprzez wprowadzenie głowicy do jego otworów, tak jak ma to miejsce w przypadku kontroli ginekologicznej.
Jak przebiega badanie USG?
Podczas badania USG pacjent najczęściej znajduje się w pozycji leżącej, a procedura wymaga odsłonięcia fragmentu ciała oraz aplikacji specjalnego żelu. Ułatwia on przewodzenie ultradźwięków, dzięki czemu uzyskiwany obraz jest wyraźniejszy. Po badaniu preparat bez problemu zmyjemy wodą z mydłem.
Głowicę ultrasonografu przykłada się do skóry, a następnie przesuwa tak, aby móc dokładnie obejrzeć narządy. Obraz widzimy na ekranie w czasie rzeczywistym i zazwyczaj jest on na bieżąco komentowany przez osobę wykonującą badanie. Co ważne, może nią być każdy lekarz, natomiast doświadczeni specjaliści posiadają Certyfikat Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego, który przyznawany jest wówczas, gdy przeprowadzono 800 lub więcej tego typu procedur w ciągu roku przez co najmniej 2 lata.
Warto podkreślić, że to, jak będzie przebiegać USG, zależy również od rodzaju badania.
Ile trwa badanie USG?
Zalety tej metody diagnostycznej nie kończą się na bezpieczeństwie i dokładności – na uwagę zasługuje również to, ile trwa badanie USG. W zależności od badanego obszaru czas ten będzie się różnić, jednak w znacznej większości przypadków nie przekroczy 30 minut, a wynik będzie dostępny natychmiast. Przykładowo USG jamy brzusznej, tarczycy czy piersi będzie trwało mniej więcej 15-20 minut. Natomiast USG serca, zwane również echem serca, trwa zazwyczaj około 30 minut, jednak w zależności od procedury czas ten może się wydłużyć do godziny.
Jak przygotować się do badania USG?
Najczęściej wykonywanym badaniem jest USG jamy brzusznej. Lekarz zlecający jego przeprowadzenie powinien zapoznać pacjenta z wytycznymi dotyczącymi odpowiedniego przygotowania, które najczęściej obejmuje stosowanie diety lekkostrawnej oraz określonego preparatu przeciw wzdęciom na dzień lub kilka dni przed badaniem.
Co więcej, procedura wymaga bycia na czczo przez około 8 godzin oraz wypicia kilku szklanek wody tak, aby pęcherz był umiarkowanie wypełniony. Pacjent udający się na USG w dniu badania powinien również zaprzestać palenia papierosów, ponieważ dym może wpływać na rozdzielczość obrazu.
W przypadku badania innych obszarów niż jama brzuszna może zajść konieczność adekwatnego przygotowania, o które warto zapytać lekarza, aby wyniki były jak najbardziej miarodajne.